T.C.
HELSİNKİ BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ HAZİRAN 2018 HELSİNKİ
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM 1 1.GİRİŞ
2. SAĞLIK TURİZMİ HAKKINDA GENEL BILGILER
2.1. Sağlık Turizmi Nedir?
2.2. Sağlık Turizmi Hangi İhtiyaçtan Kaynaklanmıştır?
2.3. Medikal Turizm
2.4. Kaplıca Turizmi
2.5.Yaşlı Ve Engelli Turizmi
3. FİNLANDİYA SAGLIK SİSTEMİ
3.1. Finlandiya Sağlık Turizmi
3.2.Yaşlı Ve Engelli Turizmi
3.3. Konuya ilişkin Mevzuat
1. GİRİŞ
- Bu rapor, Finlandiya’ya yönelik sağlık turizmi faaliyetinde bulunmayı amaçlayan iş çevreleri ile konu ile ilgili uzmanlara ülkenin sağlık sistemi, hakkında, genel bilgiler sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Raporda ülkenin sağlık bilgilerinin yanı sıra, resmi kaynaklardan derlenen son istatistiki verilere ve analizlere yer verilmektedir.
Diğer taraftan, Müşavirliğimizce hazırlanan diğer bilgiler Ekonomi Bakanlığımızca hazırlanmış portal da Müşavirliğimiz web sayfasından (https://www.ekonomi.gov.tr/) temin edilebilmektedir.
2. SAGIK TURIZMI HAKKINDA GENEL BILGILER
Sağlık Turizmi Hakkında Genel Bilgiler
– Sağlık Turizmi Nedir?
Sağlık turizmi; kısaca bireylerin koruyucu, tedavi edici hem rehabilite edici hem de sağlığı geliştirici hizmetleri almak ile yaşadıkları ülke dışında bir ülkeyi ziyaretleri olarak adlandırılmaktadır. Sağlık turizmi uluslararası sağlık amaçlı hareketlilik potansiyelini kullanarak sağlık kuruluşlarının büyümesine imkân veren bir sektördür.
Sağlık turizmi hastaların ve hasta ailelerinin rahatlığını sağlamak için tıbbi seçenekleri sunmayı hedeflemektedir. Gelişmiş ülkelerdeki eğitim ve refah seviyesinin yüksek olmasına paralel olarak sağlık hizmetleri sunumu da yüksek maliyetli olmaktadır. Gelişmiş ülkelerde yaşlanan nüfusun sağlık ihtiyaçları ve sağlık giderlerinin payı her geçen gün artmaktadır.
– Sağlık Turizmi Hangi ihtiyaçtan Kaynaklanmıştır?
Dünya nüfusunun artması, yasam kalitesinin yükselmesi, çeşitli ülkelerde sağlık maliyetlerinin artması sebebiyle, tedavilerin daha kaliteli ve ekonomik ve kaliteli is yapan ülkeler ortaya çıkmış ve sağlık turizmi sektörünün oluşmasına neden olmuştur.
Dünya yasının ve yaslı nüfusunun artması da sektörü tetiklemiştir. Bunun sebepleri olarak;
- Uzun süren hasta bekleme listelerinden kurtulmak
- Daha kaliteli ve daha kısa zamanda hizmet almak
- Yüksek sağlık teknolojilerine ulaşmak
- Sağlık hizmeti maliyetini düşürmek
- Kronik hastaların ve yaslıların veya engellilerin başka ortamlara gitme ve
- Tedavi olma isteklerinin oluşmaması
- Madde bağımlılığı olan kişilerin farklı veya daha uygun ortamlarda olma istekleri
- Tedavi olmanın yani sıra gezme ve kültür ziyaretlerinde bulunma isteği
- Kişinin hayata tutunma ve yasam isteği ortaya çıkmıştır.
– Kaplıca Turizmi
Termal tesislerden yararlanmak amacıyla yapılan seyahatlerdir. Tıbbi olarak gerekliliği raporla belirlenmiş kaplıca tedavileri için bir ülkeden diğer ülkeye gidilir. (Termal Turizm diye de adlandırılır.)
Dinlenmek, rahatlamak ve kendini daha iyi hissetmek amacıyla, konforlu ortamlarda geniş otelcilik hizmetleriyle birlikte kaplıcalardan faydalanmak amacıyla başka bir ülkeye gidilir. (Spa-WellnessTurizmi olarak da adlandırılabilir.)
Termal Turizm ve Spa-Wellness Turizmi sınırları, genellikle birbirinden tamamen ayrılamayabilir. Hatta bu hizmetler kombine sunulabilir. Yurt dışından kaplıcalarda kendini daha iyi hissetmesi (wellness) ve/veya rahatlaması (restness) için gelinmesi, sağlık turizminden daha ziyade kaplıca turizmi kapsamına girer.
Finlandiya’da sağlık turizmi alan hastaların %20’si spa/termal turizm ve aynı zamanda golf turizmden faydalanmaktadırlar.
Finlandiya’daki kamu sağlık sigorta kapsamı oranı %100’dür. Her Fin vatandaşı ve ülkede daimî ikamet eden herkes, Finlandiya Ulusal Sağlık Sigortası’na tabiidir. Bunun yanı sıra özel sağlık sigorta kapsamı oranı %11,4’dür. Özel sağlık sigortaları, müşterilerin yaşına göre artan ödemeleri içerir. Özel sigortayı almak isteyen kişinin hali hazırda hasta olması, alacağı sigortada kısıtlamalara yol açabilir. Bu sebepten dolayı özel sigorta poliçesi kişinin sağlık durumuna göre hazırlanır. Bu tip sağlık sigortalarının şartları, sigorta şirketlerine göre değişiklik göstermektedir ve kişinin yurtdışında bulunduğu süre içerisinde oluşan sağlık maliyetlerini kapsayabilmektedir. Ülkede belli başlı özel sağlık sigortası sunan şirketler; LähiTapiola, Turva, Fennia, If, Pohjola, Pohjantähti, Folksam.
Fin hastaların yurt dışında tedavi almalarının en önemli nedeni yurtdışında Finlandiya’ya kıyasla alabilecekleri düşük masraflı tedavilerdir. Hastalar çoğunlukla komşu Estonya’dan diş ve göz hastalıkları tedavileri ve plastik cerrahi tedavileri almaktadırlar. Macaristan, Polonya, Tayland ve Litvanya’dan diş, göz hastalıkları tedavileri ile plastik cerrahi tedavileri alındığı bilinmektedir. Son yıllarda Finler İspanya ve Yunanistan’dan fizyoterapi tedavileri de almaya başlamışlardır.
Finlandiya Sağlık Sistemi
Koruyucu hekimlik ortamının teşkilatlandırılması ve finanse edilmesi Finlandiya’da çoktandır bir kamu sorumluluğu olarak kabul edilmiştir.
2015 yılında hastanelerde 100 000 kişi başına düşen hastane yatak sayısı 305 olmuştur-Ülkede aktif olarak faaliyet göstermekte olan doktorların sayısı yaklaşık 20 970 kişidir
2017 yılında ülkedeki üniversite hastaneleri 5 adettir. Söz konusu hastaneler coğrafi olarak ülkenin farklı yerlerinde konumlanmıştır. Hastaneler ülkenin; Helsinki, Oulu, Tampere, Turku ve Kuopio şehirlerinde yer almaktadır. Ülkedeki merkezi hastaneler 20 adet, adet acil yardım hastaneleri 12 adet, sağlık merkezleri 544 adet, özel hastaneler yaklaşık 1400 adettir. Özel üniversite tıp fakültesi hastanesi bulunmamaktadır.
Nüfus sağlığı son on yıllar içeresinde ciddi oranda ilerleme kaydetmiştir. Tek istisna olan intiharlar hariç olmak üzere, son 30 yıl içeresinde çoğu büyük nedenden kaynaklanan anne karnında ölümlerde ciddi anlamda düşüş yaşanmıştır. Bebek ölümleri dünyada en düşük oranlarda seyrederken doğumda ortalama yaşam süresi rakamları hızlı bir şekilde artış göstermiştir.
İyiye giden bu tablo ulusal yaşamdaki birçok değişikliğin sonucu olmuş olsa da, sağlıkta sosyodemografik farklılıklar halen önemli bir endişe konusu olup, şimdiye kadar sağlık politikası alanında yapılan çalışmalara karşı bir direnç göstermiştir.
Finlandiya sağlık sistemi 1980’li yılların ortalarına kadar büyük ölçüde merkezi bir yapıdaydı. Devlet ödenekleri yalnızca ulusal programda belirtilen projelere ayrılıyordu.
Belediyelerin her ne kadar diğer politikaları kendi bütçelerince karşımla imkânı olsa dahi bu durum nadiren gerçekleşmiştir.
1980’li yılların sonları ve 1990’lı yılların başlarında, Finlandiya halk sağlığı sektörünü şekillendiren etken, merkezcilikten giderek uzaklaşılması olmuştu. Planlama ve yönetim sistemlerindeki değişiklikler, hedeflerin sağlık politikasında birer araç olarak kullanılması üzerinde durulmasına neden olmuştur. Artık hedeflerde keskin bir hiyerarşi söz konusu değildi ve bunlara ulaşmada kullanılacak araçlar durum neyi gerektiriyorsa o şekilde sıralanacaktı. Daha çok, konu üzerinde daha geniş yayılımlı bir bağlılık ve mutabakat ortamı oluşturma üzerinde duruluyordu.
Yeni ulusal halk sağlığı programı olan, Fin HFA 2000 kapsamında merkezi bir rol verilmiştir. Bu strateji belgesinde dört genel amaç belirtilmiştir:
• Ömre yıl katmak
• Ömre sağlık katmak
• Yıllara ömür katmak, ve
• Nüfus grupları arasında sağlık farklarını azaltmak
Finlandiya Sağlık Turizmi
Finlandiya sağlık turizmi bakımından dünyada henüz yeterince bilinmese de her gecen gün bu alanda hedef olmaya başlamıştır. Vücudun ve bedenin sağlamlığını sağlayacak olanakları içinde barındıran Avrupa`nın en kaliteli havasına sahip Finlandiya uzun yıllar boyunca spa ve sauna kültürünü geçmişten günümüze yasatmasıyla bu alanda avantaj sağlamaktadır.
Finlandiya’da Sağlık Turizmi alanında karar verici kurum konumda bulunan kurum Kela’dır. (Finlandiya Sosyal Sigortalar Kurumu) Finlandiya’da hastaların başka bir ülkede planlı tedavilerinin gerçekleşmesi için Sağlık Turizmi ihaleleri yapılmamaktadır. Ülkede Kela tarafından düzenlenen rehabilitasyon hizmetleri ücretsiz olarak verildiği gibi bu hizmetler Kela tarafından seçilmiş bir servis sağlayıcı aracılığı ile de verilmektedir Rehabilitasyon servisleri ayrıca sağlık merkezleri, hastaneler, emeklilik sigortası kurumları ve İstihdam ve Ekonomik Kalkınma Ofislerince de (TE ofisleri) düzenlenmektedir. Eğer rehabilitasyon servisi Kela’dan sağlanamayacaksa, rehabilitasyonun nerden sağlanacağı konusunda bilgiyi Kela vermektedir.
Ülkede her çeşit büyüklükte ve tipte sauna bulunmaktadır Ayrıca Finlandiya`daki birçok spa doğal tedavi yöntemlerini kullanmaktadır. Böğürtlen, ren geyiği sütü, kuzey denizi tuzu gibi doğal ürünler spalarda kullanılmaktadır.
Finlandiya’da ki hastaları sağlık turizmine iten birinci ve en önemli faktör tedavinin sağlanması sürecinde uzun bekleme sürelerinin olmasıdır. İskandinavya ülkeleri arasında hastanın tedaviyi bekleme süresi (maksimum toplam 6 ay) en fazla olan ülkelerden birisi olan Finlandiya’da 2017 yılı sonunda uzman tıbbi bakıma erişim için 116 817 Fin hasta beklemiştir. 1 525 (1,3 %) hasta altı aydan daha fazla süre acil olmayan hastalıkları için tedavi beklemiştir.
Fin halkının kendi sağlık sistemlerine ve Fin doktorlarına olan güvenleri, sağlık hizmetlerinin yurt dışından alımını kısıtlamaktadır. Bu konuyla ilgili olarak yapılan sınırlı istatistiklere göre yurt dışı sağlık turizmi Fin halkınca pahalı olarak düşünülmekte ve yurt dışından alınacak olan sağlık hizmetinin kendi dillerinde olmaması da bir diğer negatif faktör olarak değerlendirilmektedir.
Tıp Turizmi (Hastanelerde tedavi ve ameliyat vb. işlemler) alanı düşünüldüğünde Finli hastalar “Planlı tedavi” kapsamında en çok ‘Kozmetik cerrahi’ ve ‘Diş Hekimliği’ için yurt dışına çıkmaktadırlar.
2011 yılında çıkan hasta yönergesine göre 2013 Yılı Ekim ayı itibari ile AB ülkelerinde yaşayan hastalar, hastalıkları için gerekli tedaviyi diledikleri AB ülkesinde alabilmeye başlamış ve vatandaşı oldukları ülkeler söz konusu masrafları ödemeyle yükümlü olmuştur. Bu sebeple yakın gelecekte AB ülkelerinden sağlık hizmeti alacak olan Fin hastalarının sayısında artış olacağı tahmin edilmektedir.
Fin hastalarının yurtdışında planlı tedavi için tercih ettikleri ilk 5 ülke arasında; İsveç, Estonya, İspanya, Tayland ve Litvanya gelmektedir.
– Yaşlı Ve Engelli Turizmi
2017 yılında ülkedeki 65 yaş üzeri kişiler toplam nüfusun %21,4’ünü oluşturmuştur. Ülkede 2060 yılına gelindiğinde söz konusu bu oranın %28,8 ulaşacağı tahmin edilmektedir. Finlandiya`da yaşlanan nüfus ve küçülen iş gücü sebebiyle; emekli aylığı, yaşlıların bakımı, sağlık sistemleri gibi konularda pek yakında çok büyük ekonomik güçlüklerle yüzleşmek zorunda kalınabilir. Yaşlı nüfusun hızlı artışı aile fertleri için büyük bir sorun yaratmaktadır.
Yapılan araştırmalara göre ülkedeki yaşlılar 2-7 günlük turistik gezilere çıkmakta ve seyahatleri süresince gittikleri ülkelerden, kaliteli hizmet aramaktadırlar. Yaşlı ve engelli turizmi Türkiye’ye yıl boyunca turist getirebilecek kapasitededir. Bu bağlamda yaşlıların ve engellilere hizmet verebilecek kaliteli tesisler ve kalifiye personele daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır.
Finlandiya’da yaşlıların bakımında, koruyucu hekimlik ön plana çıkmıştır. Yaşlılar, düşkünleşmeden ve yatalak olmadan, henüz 60–70 yaşlarındayken, bakıma ve bilgilendirmeye daha çok önem verilmektedir.
Sağlıklı bir ortam, gezi, temiz ve güneşli hava, (yaşlıların seyahati, meşguliyet terapisi, bol hareket vb.) ön plana çıkmaya başlamıştır. Finlandiya’da yıllardır ihmal edilmiş olan etkili yasal düzenlemeler, son yallarda hayata geçirilmiş ve etkisini göstermeye başlamıştır Böylece, eskiye oranla çok daha mobil hale gelmiş, çeşitli ekonomik ve sosyal olanaklara kavuşmuş olan engelliler, daha fazla seyahat etmeye başlamışlardır.
Yurt dışına sağlık turizmi için giden yaşlılarla yapılan ankete göre ülke yaşlılarının %25 yerel gazete ve dergilerden %20’si internetten ve %17’si de turizm acentelerinden gidecekleri ülkenin turizm ortamıyla ile ilgili bilgi almaktadırlar. Bu bağlamda yerel gazete ve dergilere verilecek olan turizm ilanları ve ülkemiz yaşlı turizmi ile ilgili yazılacak olan tanıtıcı makalelerin artması ülkemizden sağlanacak sağlık turizmi potansiyelini hiç şüphesiz arttıracaktır.
– Konuya ilişkin Mevzuat
Finlandiya’da sağlık harcamaları bir kamu kurumu kuruluşu olan “Finlandiya Sağlık Kurumu Kela” (http://www.kela.fi/web/en)tarafından karşılanmaktadır. Finlandiya Parlamentosu tarafından denetlenen Kela, kendi idaresi ve mali kaynakları ile bağımsız bir sosyal güvenlik kuruluşudur. Kela’nın yönetimi ve işlemleri Parlamento tarafından atanan 12 mütevelli heyet ve mütevelli heyeti tarafından seçilen 8 denetçi tarafından denetlenir. Kela’nın faaliyetlerini yöneten ve geliştiren 10 üyeli bir Yönetim Kurulu bulunmaktadır. Bu sigorta sistemi, ulusal medikal hizmetlerin kullanımı için kısmi tazminat sağlarken, test, tedavi, ilaç ve tedavi ulaşım giderlerini karşılamaktadır.
Kela, acil durumlarda AB ya da İsviçre dahil Avrupa Ekonomik Alanı içerisinde sağlık harcamalarını geriye dönük olarak iade edebilmektedir. Ancak, iade miktarı bu kuruluş tarafından duyurulan çerçevede belirlenmektedir. Bu kapsamda, iade miktarının Finlandiya’da özel sektörden alınacak hizmetler karşılığı söz konusu olabilecek iade tutarının yaklaşık %10-15 arasında bir oranda bulunduğu bildirilmektedir. Öte yandan, Türkiye için herhangi bir iadenin söz konusu olmadığı kaydedilmektedir. Anılan uygulamanın Finlandiya Sağlık Sigorta Kanunu sayı 1224/2004 kapsamında yapıldığı belirtilmektedir. Anılan mevzuatın örneğine http://www.finlex.fi/en/laki/kaannokset/2004/en20041224.pdf adresinden erişilmesi mümkündür.
Kela’nın sunduğu sosyal güvenlik avantajları arasında aile yardımları, sağlık sigortası, rehabilitasyon, temel işsizlik sigortası, konut yardımı, öğrencilere maddi yardım ve temel emeklilik gelmektedir.
Finlandiya’da Rehabilitasyon sorumluluğu farklı aktörler arasında paylaşılır. Tıbbi rehabilitasyonu organize etmek. Sağlık merkezleri, hastaneler ve mesleki rehabilitasyon, meslek kuruluşlarının yanı sıra istihdam ve ekonomik kalkınma ajansları gibi kamu sağlığı ile ilgilenen kurumlar arasında paylaşılmıştır. Gerekli rehabilitasyon Kelanın, sorumluluğunda ise uygun rehabilitasyona yönlendirir.
Finlandiya sağlık finansmanı sistemi, diğer Kuzey ülkeleri ile benzer şekilde çoğunlukla vatandaşlardan alınan vergi temeline dayanmaktadır. Birçok batı Avrupa ülkesinde sağlık sigorta sistemi veyahut özel fonlama mekanizması bulunmaktadır. Finlandiya’da son birkaç yıldır, çok kanallı fonlama modelini geliştirme yolları tartışılmaktadır. Ülke sağlık harcamalarının çoğunluğu kamu fonlarından sağlanmakta olup harcamaların yaklaşık %15’lik bölümü ise özel olarak finanse edilmektedir.
Finlandiya’da sağlık hizmetleri sunmak ya da yönlendirmek izne tabii tutulmuş ve Sağlık Bakanlığının 29.12.2005/7 v. 2006 (Sosiaali- ja terveysministeriön asetus yksityisestä terveydenhuollosta 7/2006, https://www.edilex.fi/saadoskokoelma/20060002.pdf)sayılı kanunu ile belirlenmiştir.
-Sağlık Turizmi Alanında Finlandiya`da Faaliyet Gösteren Kurum ve Kuruluşlar
Kaplıca, Sağlık ve Yaşlılara Yönelik Turizm Hizmetleri Sunan, Fin Turizm Acentaları
Detur Finland Oy
Lönnrotinkatu 18 A, 00120
Helsinki
tel:+358 (0)9 68 99 88 60
Fax: +358 (0)9 68 99 88 79
Matka Vekka
Primera Holidays Oy
Adres: Äyritie 12 C, 01510 Vantaa
Tel: +358 20 120 4000
Tel: +358 20 120 4000
myynti@matkavekka.fi
Kymenmatkat Oy
Karhulantie 32-34,
48600 Kotka
kymenmatkat@kymenmatkat.fi
Tel: +358-5-211 160
Ikaalisten Matkatoimisto
Adres: Itsenäisyydenkatu 7
39500 Ikaalinen
Tel: +358345800
matkat@ikaalistenmatkatoimisto.fi
Terveys Matka
Adres: Helsinki- Finland
Tel +35845 606 2500
info@terveysmatka.fi
www.terveysmatka.fi
Matka Pojat
Adres: Hämeenkatu 8, 33100 Tampere
Tel: +358 10 2323 440
ryhmat@matkapojat.fi
Oy Kon-Tiki Tours Ltd
Adres: Fredrikinkatu 25 A 10
00120 Helsinki
Tel: +358 9466 300
info@kontiki.fi
Saga Matkat
Eerikinkatu 27 (3.kat)
00180 Helsinki
myynti@sagamatkat.fi
Tel +358 20 155 6650
Matka PEURA
Adres: Multiantie 20
63800 Soini
Tel +358 6 5212 200
Fax +358 6) 5281 669
myynti@matkapeura.fi
Ysimatkat
Maxi kauppakeskus, 62900 Alajärvi
(Saat 10.00-16:00 arası)
Tel: +358 505624916
info@ysimatkat.fi
Kirkkonummi Matka Haukka
Munkinmäentie 15
02400 Kirkkonummi
Tel: 09-2965000
Fax: 09-29650050
info@matkahaukka.com
(Saat 8.30-17.00 arası açık)
Jouni Parkkali Oy /
Liikuntamatkat Finland
Adres:Kaarikuja 7, 71750 Maaninka
info@liikuntamatkat.fi
KELA (Finlandiya Sosyal Sigorta Kurumu)
Diş İlişkiler Birimi
Posta adresi
PL 78, 00381 HELSINKI
Tel +358 20 634 0200
inter.helsinki(at)kela.fi
Fax 020 634 1599 (from abroad +358 20 634 1599)
(Sınır Ötesi Sağlık Hizmetleri Konusunda)
Contact Point for Cross-Border Healthcare
Adres: P.O. Box 78, 00381 Helsinki
Tel: +35820 634 0400
E-mail: yhteyspiste@kela.fi
